Muhammed yaşadığı sürece hadislerin yazılmasına, toplanmasına karşı çıkmıştı. Daha sonra, ölümünün ardından, ilk Halife ile arkadaşları bu hadislerin toplanmasını da yazıya geçirilip korunmasını da yasaklamıştı. Nitekim yine birinci Halife toplanan beşyüz hadisi yaktırmıştı. İkinci Halife, kimde hadis varsa onları yoketmesini bütün şehirlere, şehirlerin halkına bir yazıyla bildirmişti. ...İslamın başlangıç yıllarını bir ´mutluluk çağı / asr-ı saadet´ diye görmeyi anlamak çok güçtür. Kanla, kılıçla gelen bir

John Birge gibi, İsmet Zeki Eyuboğlu´da, Alevilik-Bektaşilik konusunda Hellenistik felsefenin Emanation (dürüm) kuramına dayanan, bu kuruluşun özünü oluşturan, olgun insan görüşünün kapsadığı bilgiden yola çıkıyor. Eyuboğlu, ayrıca, harflerde, sayılarda saklı gizemli düşüncenin içerdiği takiyyeye de değiniyor. Kitap ayrıca Bektaşi şiirinden, çizimlerden örnekleri de kapsıyor. Bu kitap, kuşkusuz Türkiye´de yayımlanan ve bu kısmıyla derinliğine işleyen kitapların en iyisidir. (Arka Kapak´tan)

Türk dilinin kıyıya itildiği, önemsenmediği, Farsçanın baş üstünde yer ettiği bir çağda ortaya çıkan Hacı Bektaş Veli, bir inanç kişisi, bir kurum öncüsü olmaktan çok bir uyarıcı, bir öncüdür. Onu ancak kendi diliyle, kendi duygularıyla yoğrulup biçimlenen kimseler anlayabilirler. Bu nedenle Hacı Bektaş Veli Anadolu'nun insan kokuşlu, ışık gülüşlü dilidir, güçlendiren soluğu, gönülden gönüle sevgi boşaltan oluğudur. Ne mutlu bu serin, bu duyarlı, bu pırıl pırıl oluktan içenlere, esenliğe kavuşanlara...

Yediyüz yılı aşkın bir süredir, Anadolu´nun sınırlarını aşan değişik inanç kurumlarının doğmasına olanak sağlayan etkisiyle ilgi çeken Mevlânâ üzerinde durulmaya değer, önemli bir konudur. Mevlânâ içen, seven, gülen, oynayan, sevilen, sevmeyi bir din olarak benimseyen kimsedir, onun yanına bütün katılıklardan, geçmişin donmuşluğuna özlem duymaktan sıyrılıp arınarak gitmek gerekir. Bu çalışmada bu düşünceyi vurgulama, Mevlânâ´yı başkalarının değil, kendi ağzından anlama yolu seçilmiştir.

Uyuyorken ruhum bir şara vardı İlahi mevladan oldu hidayet Gönül azmettiği didarı gördü Dedi benden işin olsun selamet Dedim mevla evla nedir cihanda Muhammed Ali´ye ola gör bende Yarın sıratı geçersin niranda Resülün aşkına verir selamet

Sevgili okuyucu, bu çalışma, Atatürk´ün ülkenin geleceğini, güvenliğini, bağımsızlığını, bütünlüğünü korumakla görevlendirdiği gençlik için yazılmıştır. Çalışmanın amacı, Atatürk´ü kendi sözleriyle, kendi düşünceleriyle, kendi diliyle anlatmak, başkalarının kişisel yorumlarına, değerlendirmelerine başvurmadan tanımak ve tanıtmaktır.

Maçka´nın, en azından, belgelere geçmiş 2400 yıllık bir geçmişi vardır. Bu geçmiş, onun, ilçe olarak değil, yerleşme yeri olarak, varlığıyla ilgilidir. İlk bakışta Maçka köylerinin kayarak oturmuş topraklar üzerinde kurulduğu, çevrenin orman olduğu görülür. Aşağı yukarı bütün köyler dağ yamacında oturmuş, biraz eğik düzlüklerde kurulmuştur, doğal düzlük yalnız yaylalarda vardır. Sözgelişi Akarsu, Yazlık, Çeşmeler, Çatak, Ocaklı, Konaklar, Hamsiköy yöresinin yol boyunca uzanan tüm köyleri, Başar gibi birçok

Anadolu büyüleri, Anadolu insanının yazgısıyla, yaşama biçimiyle yoğrularak oluşan tarihidir.Onun yaşamını, uygarlığın bütün öğeleriyle giremediği bir ortamda düzenleyen, acılarını, kıvançlarını sergileyen büyülerdir.Büyüler yaptıran için gerçek, yapan için ise bir çıkar kaynağı, sömürü aracı olmuştur.İslam dininin getirdiği kesin yasaklara karşın büyüleri okumuş sayılan kimselerin özellikle hoca adı verilenlerin yapmaları ilginç bir toplum sorunudur.Bu yapıtta derlenip sunulan büyülerden çoğunu yazarı yaşa

Bu destan böyle başlamazdı bilirim Akan kanın izinden yürüdükçe Canın cana kıydığını gördükçe İnsan olduğumdan irkilirim. Kara Zıpkalılar kara giysiler içinde Ana südünden ak bir yürek taşıyan Kanını dökene su veren Babasına bıçak çekene gülümseyen erkişilerdir. Savaş kötüdür kaçınılmaz olsa da Canın cana kıyışı ölümden öte Ekmeği keserken bile korkutur bıçak Bir ses çıkar soğan doğrarken Bakar yüreğim gözlerine Bu mavi gök üstümüzde Bu güneş pırıl pırıl can kokuşlu Bu doğurgan bire

Uygarlık tarihinin, tek tanrılı dinlerin, özellikle Hıristiyanlığın doğuşundan başlayıp 1400 yıla yaklaşan bir kesimi kapsayan Ortaçağ kimilerinin ileri sürdükleri gibi, yalnızca düşünsel katılaşması dönemi değildir. Bu uzun kesim içinde uygarlığa ışık tutan, büyük yararlar sağlayan verimli kişilikler de yetişmiştir. Ancak bir kazan sütü bulandıran birkaç damla mürekkep gibi, bu dönemi de gözden düşüren, kötüleyenlere yardımcı olan olumsuz kimseler yetişmiştir. Özellikle tanrıbilimin doğuşu kiliselerde, kil

Bu çalışma günümüze değin ürünleri kalan, başka içerikli çalışmalara olanak sağlayan, ışıldak olan düşüncelerin kuşbakışı görünmesidir. Uygarlık hızlı gelişim çizgisi üzerinde yürürken insan sorunlarını gözden uzaklaştırmamış, geçmişle gelecek arasında bir bağlantı sağlamış, geleceği geçmişin güçlü birikimleri üstüne kurmuştur. Ancak bu kurmada titizce bir gereç seçiminin yapıldığı, geleceği aydınlatıcı odakların ayıklandığı da unutulmamalı. Uygarlık beslendiğine yeni besinler katarak kendini besleyen evren

İsmet Zeki Eyuboğlu; Nietzsche: Eylem Ödevi adlı kitabının ilk bölümünde, ünlü filozofun yaşamını, çağı içindeki yerini, tarih anlayışını, insana yaklaşımını ve üstinsan yorumunu, sanat düşüncesini, uygarlığı kavrayışını, felsefesini ve bu felsefenin çağı aşan özünü, insanı biçimleyen ve yetkinleştiren öğe olarak eylem tanımını bütünlüklü bir yorum içinde değerlendiriyor. İkinci bölümde filozofun sırasıyla Tragedyanın Doğuşu, Yaşam için Tarihin Yararı ve Zararı, Yunan'ın Trajik Çağında Felsefe, Gezgin ile G

İsmet Zeki Eyuboğlu (1925, Maçka / Trabzon - 12 Kasım 2003 - İstanbul) İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji Bölümü´nü bitirdikten sonra (1952) girdiği basın hayatında çeşitli inceleme, deneme, makale, vb., özellikle de Anadolu ve Anadolu Türkçesi üzerine araştırmalarıyla tanındı. Yazar, Edebiyat, yalnız belli yazıların, şiirlerin, sanat yaratmalarının açıklanması, yorumlanması niteliğinde bir dal değildir... Edebiyat toplumun sorunlarına eğilmeli, toplumun gelişmesinde belli bir görev yü

Anadolu´da, özellikle Nasreddin Hoca adına söylenen güldürmecelerde, peygamber Muhammed´e sataşıcı nitelik olamaz. Bu Hoca´nın gülmece anlayışına aykırı geldiği gibi genellikle Hoca´yı tutan sünni inanca da karşıttır. Öte yandan Bektaşi adına söylenen gülmece ürünlerinde de Muaviye´yi, Yezid´i, Halife Ömer´i öven, örnek gösteren bulunmaz, bu da Bektaşi´yi konuşturan toplum kesiminin inancı ile bağdaşmaz. Bunlar gibi, kimse çıkıp Bekri Mustafa´nın ağzından içkiyi yeren bir gülmece uydurmaz, uydurursa bunun B

Çağlar ilerledikçe, toplumlar değiştikçe insanlar da değişiyor, başkalaşıyor. Doğa durmuyor, yürüyor, yürürken insanı da ardınca sürüklüyor. Nitekim düşünce çığırlarının ortaya çıkışı, felsefe dizgelerinin doğuşu, bilimsel başarıların birbirini izlemesi hep bu değişmenin sonucudur. Bu değişmede insanın doğaya egemenliği söz konusu değildir, doğa insanı denetim altına almıştır. Sözgelişi gökbilimde, deney bilimlerinde (bütün doğa bilimlerinde) insanı çeken, onun ilgi alanının oluşturan etkinliklerin hepsi in

Alevilerin yoğunlukta olduğu illerin hepsini gezdim. Alevi yurttaşların nerdeyse hepsi, bu kuruluşun düşünsel özelliklerini bilmiyorlar, bilenler de geleneğin etkisi altında seslerini çıkaramıyorlar. Alevilik´i yalnızca Ali´nin adına bağlı bir kurum olarak görmek yanlıştır, bu kurumun içinde çok eskilere giden toplumsal uygulama kalıntıları inanç ürünleri vardır... ... Alevi arkadaşlarım, gönüldaşlarım sık sık bir Alevi felsefesinden sözederler. Oysa bu felsefenin ne olduğunu, bugüne değin, açıklayan, anla

12 Eylül öncüleri gövdesel olarak çağdaş bir ortamda yaşayan kimselerdir, ancak gündeme getirip uygulamaya geçirdikleri bilgi içeriği gözönünde tutulursa düşünsel bakımdan ortaçağın başlangıcında oldukları görülür. 12 Eylül yönetimi, öğretim kurumlarında dini yasal bir öğrence olarak gündeme getirirken ´birey dinsiz olmaz´ sözlerini söylemekten kendini alamamıştır. 12 Eylül´den sonra hızla yayılan tarikatçılık, gericilik çağdaş başlığı giymekten, şapkayı ´gavur işi´ diye suçlamaktan kendini alamazken, yine

Uygarlik bir isildaklar dizisidir, geçmisten gelecege dogru dizilmis, birbirini izleyen siradaglar gibi. Bu dizide yer alanlarin sayisi çogaldikça dizinin aydinlatici gücü, yaratici özü pekisir, düsünen baslar aydinlanir, toplumlar birbirini besler. Çagdas uygarlik baslangiçtan beri böyle bir dizinin birbiri ardinca yükselen doruklariyla etkinlik kazanmis, bugünkü basari asamasina ulasmistir. Böyle bir isildaklar dizisinde yer alamayan toplumlarin ne denli çöküse sürüklendigini, baskalarina el açarak ayakta

Yaşanmış anılar insanın gerçeğini yansıtan canlı belgelerdir, kişiliğin oluşmasında, insanın ırasının anlaşılmasında önemli kanıtlardır. Bu çalışmada okuyucuya sunulmuş anıları yaşayan benim, sevdiklerimle, sevmediklerimle, kızdıklarımla, kızmadıklarımla, acıdıklarımla, acımadıklarımla birlikte geçmiş, yaşanmış anılar. Şimdi birçoğu dünyamızdan göçmüş, belleğimde bile silinmiş gitmiş. Bir geçmişin gözgüsüdür anılar, onlara bakarken arkasında neler var diye düşünmeli, yalnız görüntülerle yetinmemeli.

Felsefe düzenli düşünmenin insan varlığını sorunsal duruma getirerek araştırma-inceleme konusu etmenin, bilimsel odağıdır. Ne felsefesiz bir toplum, ne toplumsuz bir felsefe anlayışı düşünülebilir. Felsefesiz yaşamayı ilke edinerek, felsefenin yerine eleştiri süzgecinden geçmeye elverişli olmayan bir inanç birikimini koymaya çalışanlar bile felsefenin çevresinden dışlanamaz. Eğitim-öğretim kurumlarında inançları sarsıyor diye felsefeyi dışlamaya çalışan anlayış, insan olmanın, insan değerini kavramanın önem