Bu kitap hem endüstride çalışanların faydalanması için, hem de fakültelerde ders olarak okutulan sert lehimleme tekniği ve uygulamaları dersindeki öğrencilerin yararlanmaları hedeflenmiştir. Sert lehimleme prensipleri adlı bu kitap on bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sert lehimleme prensipleri diğer birleştirme teknikleri ile karşılaştırılarak avantaj ve dezavantajları ifade edilmektedir. İkinci bölümde sert lehimleme parametreleri ele alınarak, iyi bir sert lehim birleştirmesinin genel prensipleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde ilave dolgu metali seçim kriterleri ve sert lehimlemede kullanılan ilave dolgu metallerinin özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde dekapanlar, beşinci bölümde ise lehimleme atmosferleri incelenmiştir. Altıncı bölümde sert lehimlemede kullanılan dizayn kriterleri özetlenmiş olup çeşitli örnekler verilmiştir. Yedinci bölümde sert lehimleme teknikleri hakkında kısa bilgi verilmiştir. Sekizinci bölümde endüstride yaygın olarak kullanılan malzemelerin sert lehimleme kabiliyetleri hakkında bilgi verilmiştir. Dokuzuncu bölümde sert lehimleme birleştirmeleri için kullanılan deneyler özetlenirken, onuncu bölümde sert lehimlemede önemli olan iş güvenliği ve emniyetı hakkında önerilerde bulunulmuştur.


SERT LEHİMLEME PRENSİPLERİ

DOÇ. DR. HÜSEYİN UZUN

Sanayideki konstrüksiyon ve makine imalatında, yaygın olarak birleştirme teknikleri kullanılmaktadır. Birleştirme işlemlerinde mekanik birleştirmeden tutun da, kaynaklı birleştirmeye, yapıştırmaya kadar çeşitli teknikler tercih edilmektedir. Özellikle ince kesitli konstrüksiyonlarda, demir dışı malzemelerin birleştirilmesinde ve metal-seramik bağlantılarında sert lehimleme ile birleştirme tekniğinin yaygınlaştığını görmekteyiz. Otomobil endüstrisinde, uçak sanayiinde, ısı eşanjörü ve radyatör imalatlarında, tesisat sistemlerinde sert lehimleme tekniğinden yararlanılarak birleştirmeler yapılmaktadır. Yaygınlaşarak kullanılmaya başlanan sert lehimleme tekniğinin prensipleri hakkında geniş Türkçe kaynaklara rastlamak mümkün değildir.

Bu kitap hem endüstride çalışanlarının faydalanması için, hem de fakültemizde ders olarak okutulan sert lehimleme tekniği ve uygulamaları dersindeki öğrencilerimizin yararlanmaları hedeflenmiştir. Sert lehimleme prensipleri adlı bu kitap on bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sert lehimleme prensipleri diğer birleştirme teknikleri ile karşılaştırılarak avantaj ve dezavantajları ifade edilmektedir. İkinci bölümde sert lehimleme parametreleri ele alınarak, iyi bir sert lehim birleştirmesinin genel prensipleri açıklanmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ilave dolgu metali seçim kriterleri ve sert lehimlemede kullanılan ilave dolgu metallerinin özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde dekapanlar, beşinci bölümde ise, lehimleme atmosferleri incelenmiştir. Altıncı bölümde sert lehimlemede kullanılan dizayn kriterleri özetlenmiş olup çeşitli örnekler verilmiştir. Yedinci bölümde sert lehimleme teknikleri hakkında kısa bilgi verilmiştir. Sekizinci bölümde endüstride yaygın olarak kullanılan malzemelerin sert lehimleme kabiliyetleri hakkında bilgi verilmiştir. Dokuzuncu bölümde sert lehimleme birleştirmeleri için kullanılan deneyler özetlenirken, onuncu bölümde sert lehimlemede önemli olan iş güvenliği ve emniyeti hakkında önerilerde bulunulmuştur.


İÇİNDEKİLER



BÖLÜM 1
SERT LEHİMLEME PRENSİPLERİ

1.1 Giriş
1.2 Mekanik Birleştirme Tekniği ve Özellikleri
1.3 Yapıştırma Tekniği ile Birleştirme ve Özellikleri
1.4 Kaynaklı Birleştirme Tekniği ve Özellikleri
1.5 Difüzyon ile Birleştirme Tekniği ve Özellikleri
1.6 Sert Lehimleme Tekniği ve Özellikleri
1.6.1 Sert lehimlemede işlem basamakları
1.6.2 Sert Lehimleme Tekniği ile Diğer Birleştirme Tekniklerinin Karşılaştırılması
1.6.3 Sert ve Yumuşak Lehimleme Tekniklerinin Karşılaştırılması
1.7 Tasarım Aşamasında Parça İmalat Tekniğinin Seçimi
1.8 Sert Lehimlemenin Uygulama Alanları
1.8.1 Uçak Endüstrisi Uygulamaları
1.8.2 Nükleer Sanayi Uygulamaları
Tekrarlama Soruları


BÖLÜM 2
SERT LEHİMLEME PARAMETRELERİ

2.1 Giriş
2.2 Yüzey Enerjisi ve Yüzey Gerilmesi
2.3 Malzemelerin Islatma Kabiliyeti
2.4 İlave Dolgu Metalinin Yayılma Özellikleri
2.5 Kapiler Kuvvet Etkisiyle Lehimleme Aralığında Sıvı Metal Yükselmesi
2.6 Lehimleme Aralığı
2.7 Lehimleme Sıcaklığı
2.8 Lehimleme Zamanı
2.9 İlave Dolgu Metalinin Akıcılığı
2.10 Yüzey Pürüzlülüğü
2.11 Çözünme ve Erozyon
2.12 Metallerin Buharlaşma Basıncı
2.13 Yüzey Hazırlığı