Collodi, Pinokyo´da örnek bir çocuğu ele alacağı yerde, aklı havada söz dinlemez, ama iyi yürekli bir tahta kuklayı ele alarak, başından geçen serüvenler içinde gerçek bir delikanlı haline gelişini anlatır; Pinokyo´nun masalsı fantastik bir dünya ile gerçeklik arasında geçen alışılmadık serüvenleri, bir çocuğun olgun bir insan olarak yetişmesi sırasındaki deniyimleri, yanlışlıkları, bilgilenmeleri simgesel yoldan verir.
Kitapta güdülen eğitici amaç, ince psikolojik çizgilerle ve anlatısal bir bulgulama yetisiyle birleşerek, ilginç ve renkli bir olaylar örgüsünü oluşturur.