Ortaçağın sonlarında Haçlı Seferlerinin yollarını kullanarak Avrupaya ulaşan yabancılara Bohemyalılar ya da Mısırlılar denildi. Yüzyıllar boyunca soyluların hizmetinde çalıştılar; falcılık, müzisyenlik yaptılar. Ancak 19. yüzyıl onlar için bir çöküş yüzyılı oldu. Genel Kültür Dizisinin bu son kitabı, bambaşka bir kültürün gücünü yeniden canlandırıyor.

Tadımlık
Bölüm 1
AVRUPALIKÖKLER


Onlar çocukluklarında günlük tutmayan toplumlardandır, onlara ilişkin her şeyin bilindiği sanılır. Çingenelerin tarihi, dil, din ya da toprak gibi bir ulusun alışılagelen özellikleriyle kaynaşmaksızın sağlam kültürel bir yapı sunan bir halka aittir. Geri dönmüş ve bilindik doğal bir felaket gibi kovalanan, bir yandan da hoşgörülen bir halk. XV. yüzyılın sonunda Çingeneler Avrupaya varırlar. Bohemyalılar, Kıptiler, Çiganlar ya da Zigeuner olarak adlandırılırlar, kendilerini savaşçı ve gezgin olarak tanımlarlar. Ayrıcalıklı zamanlar Tüm Avrupa ülkelerinde olduğu gibi Fransada da, ilk vakanüvislerin XV. yüzyılda o Mısırlı yabancıların getirdiği harikalara şaştıkları sırada, Çingeneleri toplumsal ayrıksılığa iten hiçbir şey yoktu. Gerçekten de, bu başlık altında, Arras kenti belediye yargıçlığı kayıtları bize 1421 Ekiminde kentte ortaya çıkan, bir Küçük Mısır Kontu yönetimindeki otuz kadar Mısırlıya ilişkin bir tanım bırakmış. Bu insanlar tam yeri belirtmeden Küçük Mısır bölgesinden geldiklerini ileri sürüyorlardı; öncesinde ya Sarazen ya da Yahudiydiler, ama şimdi bir kont tarafından vaftiz edilip yönetiliyorlardı. Üç gün üç gece boyunca, giysilerini çıkarmadan bir meydanda, otlar üstünde yattılar. Kadınlar insanların ellerine bakıyorlar ve çok tuhaf şeyler söylüyorlardı. Liderleri İmparatordan alınmış bir mektup sundu, mektupta soylu Hıristiyanlar gibi karşılanmaları gerektiği yazıyordu. Arras o zaman Bourgogne Düküne bağlıydı; mektup dikkate alındı. İşte böylece onlara yiyecek ve kömür verildi, bol bol bira ikram edildi. Benzer başka tarihsel belgelerde de bütün Hainaut içinde Dük André ve kardeşi Michelin grubunun yaptığı yolculuklar izlenebilir. Michel 1421de Tournaiye geçmişti ve grup gerçekten müthiş bir merak uyandırmıştı. İnsanlar geceleri bile kumaş pazarında birbirlerine sarılmış uyuyan Mısırlıları görmek için kalabalıklar oluşturuyorlardı. Bohemyalı bir grubun Fransaya geçişinden söz eden en eski belgelerden biri Châtillon-en-Dombesda (Ain eyaletinde Châtillon-sur-Chalaronne) 22 Ağustos 1419 tarihli temsilci hesap defterlerinden birinde bulunuyor. Grubu Sarazen Küçük Mısır Kontu Soylu Nycola yönetiyordu. Liderleri, kentlerden kovulmamaları için İmparatorun ve Savoie Dükünün himayesinde olduklarını bildiren mektuplar gösterdi. 1442 Nisanında, Troyes kentinin vekilleri, Küçük Mısır Kontu Soylu Thoması nezaketle ağırlarlar. Çingene lideri Tanrı adına hatırı sayılır bir miktar para alır, grubu da atlar ve yüklerle nereye gitmek isterse oraya gidebilir (üstteki elyazması). Bu türden bir ağırlama XV. yüzyılda Avrupa kentlerinde alışılagelmiş bir şeydi. Mısırlıların en eski betimlemeleri XV. yüzyılın sonuna, genel olarak Tournai atölyesinin işleri olarak düşünülen halı grubuna dek uzanır. Bu halılarda egzotizm belli imgelerle kendini gösterir, Mısırlının ipek işlemeli elbisesinin zengin görünüşüyle dizlerinin üstündeki çocuğun çıplaklığının yarattığı karşıtlıktaki gibi. Omuzda taşınan Mısırlılara özgü örtünün adı flossoiedır. Üstte de fal bakma sahnesi.